MUMYA / Mumya Nasıl Yapılır?

Mumya filmini izlediniz mi? Hani başrollerinde Brendan Fraser ve Rachel Weisz 'ın olduğu 3 filmlik seriyi? 

O film serisini kaç defa izledim hatırlamıyorum. Son filmiyle seriyi biraz mahvetse de ilk iki film en sevdiklerim arasında yerini koruyor. Lise dönemim arkeolojik buluntuları, mumyaları kendimce araştırmakla ve alakalı filmleri izleyerek geçti. Bu konu beni her zaman içine çekiyor. 

Peki mumya ne demek? İnsanlar neden mumyalanıyor ve mumyalama yöntemleri neler? Bugün bunları konuşuyoruz. 

Çok tanrılı dinlerden kalma mumyalama geleneği Antik Mısır'da MÖ 15. yüzyıla kadar uzanıyor. İlk mumyalar 15. yüzyılda görüldükten sonra birçok toplum tarafından bir gelenek haline gelmeye başladı.  Sebebi ise ölümsüzlüğe ve sonradan dirilmeye olan kuvvetli inançlarıydı. Mısırlılar, ölülerin ruhlarının öteki dünyada dirilip yeniden bedenlerine döneceklerine inanıyorlardı. Bu inanışları sebebiyle ölülerin vücutlarını koruyacak farklı teknikler ve  karışımlar geliştirdiler.

 Peki nasıl yapılıyor? Bedenler çürümeden yüzyıllarca nasıl kalabiliyor?     

 40 GÜN SÜREN MUMYALAMA SÜRECİ     

Mısır mitolojisindeki Güneş Tanrısı Ra'nın, Nil nehrinin batı kıyısında battığına ve Ra'nın ölüm ve ahiretin sembolü olduğuna inanılırdı. Bu nedenle insanlar öldükten sonra vücutları, Ra'nın battığı Nil nehrinin batı kıyısında bir çadıra götürülürdü.  (çadırın ismi İbw) 

  Bedeni Temizlemek     

Vücudun şarap ya da Nil suyu ile veyahut her ikisi ile birlikte yıkanır.

 İşe Yaramaz Beyin / Beynin Çıkarılması  

O dönemlerde beynin işe yaramaz olduğuna inanılırdı. Bu sebeple ilk iş beyinden kurtulmaktı. Burası biraz iğrenç. Kesinlikle iğrenç. Sızısını gerçekten hissettim desem abartılı mı olur? 
Bunun için uzun bir kanca ısıtılır ve burun deliklerinden içeri sokulur, beyine ulaştıktan sonra birkaç tur karıştırılır ve  deliklerden çıkartılır.  Bazense kafatasına bir çivi çakılır, beyin ezilir ve yine burun yoluyla çıkarılır. 

 Organların Çıkarılması ve Kanopoik Kavanozlar   

Vücudun sol tarafına bir kesik atılır ve organlar çıkartılır. Kalp ve böbreklerse bu operasyonun dışında kalır. Ancak bazı durumlarda kalpte çıkartılır ve işlemlerden sonra tekrar bedene geri koyulur.
Organlar çıkartılır, nemlerinden arındırılır ve kurutulur. Ardından kanopik kavanozlar  olarak adlandırdıkları kaplara yerleştirilir ve natron adı verilen doğal tuzla doldurulur. Böylece organların çürümesi durdurulur.

*Kalbin diğer organlardan ayrı tutulmasının sebebi ise şudur; eski mısırlılar kalbin insan vücudundaki en önemli organ olduğuna ve öteki dünyaya girmek için kalbe ihtiyaçları  olduğuna inanıyorlardı. Onlar için kalp ve ruh bir bütündür. Beyinse sadece mukus kaynağıdır.

*Natron, alkalik tuz, çamaşır sodası ve kabartma sodasından oluşan kuvvetli bir karışım.

*Bu kavanozların her birinin üzerinde ise birbirinden farklı mısır tanrısının başı yer alıyor.  Bu Tanrılar bir araya geldiğinde ise Antik Mısır'ın koruyucu olan Horus'un dört oğlunu oluşturuyorlar. Muazzam! 

 Kanopik Kavanozların Üzerindeki Tanrılar     

Duamutef: Midenin koruyucusu; Çakal başlı tanrı. 

Hapi: Akciğerlerin koruyucusu; Babun başlı tanrı. 

Kebehsenuef: Bağırsakların koruyucusu; Şahin başlı tanrı. 

İmseti: Karaciğerlerin koruyucusu; İnsan başlı tanrı.

 Natron ile Kurutma     

Bedenin sudan ve nemden arındırılması için natron tuzu ile doldurulmuş bir küvete beden yerleştirilir ve tamamen bu tuzla kaplanır.  Natron günlük olarak değiştirilir ve bu süreç tam 40 gün sürer. 

 Vücudu Temizleme ve Yaraları Kapatma    

Ağaç Reçinesi

Vücut kuruduğunda tuzdan arındırılıp şarapla temizlenir. Organları çıkarmak için açılan yaralar bazı ağaçlardan elde edilen reçine ile kapatılır.   Mür ve sedir yağı ile kokulandırılır. 

Reçineden sonra kötü güçlerin vücuda girmesini önlemek için yaranın üzerine göz biçiminde bir muska ya da aynı özelliğe sahip bir mücevher konulur. 

*Mür, ilaç ve parfüm yapımında kullanılan kokulu, yapışkan kıvamlı bir reçine türü. 

*Reçine, katı ya da yarı akışkan kıvamlı bir madde. Ağaçlarda dikkatinizi çekmiştir. Peki bu reçine nasıl ve neden oluşuyor? Ağaçlar darbe aldıklarında yaralı gövdelerinin böcek ve patojen saldırısına uğramaması için bu reçineyi oluştururlar. Bu sayede ne böcek ne de başka bir bakteri ağacın gövdesinden içeri giremez. 

 Vücudu Sarmak/Kaplamak

Tüm bu aşamalardan sonra keten kumaşın yapışması için ve vücudun havayla temasını tamamen kesmek için reçine dökülür ve keten kumaşla sarılır. Bu işlem birden fazla kez tekrarlanabilir. Sonucunda o bildiğimiz görünümü alır. Ardından mumyanın yüzüne bir maske takılır. ⚰️⚱️𓀾𓀿𓂀

Tabut ve Lahitler 

Mumyalar mermer ve taştan yapılmış lahitlere ya da yağlanmış tahta tabutlara konulurdu. 

Lahitlerin bazıları sıradan ve düzken bazıları ise oldukça görkemli ve süslüdür. El işlemeleri ve kabartmalarla süslenmişlerdir.

Mumyalar lahitlere yerleştirilir, yanına ölümden sonraki hayatta bedenlerinin tamamlanmalarını sağlayacak kanopik kavanozlar ahşap sandıklar içinde ve diğer kişisel eşyaları ile birlikte mezara konulur. 

Doğal Mumyalama:

Bilinçli olarak yapılan mumyalar dışında doğal şartlarla oluşan "doğal mumya" adı verilen mumyalarda tüm ilgiyi üzerlerine çekiyor. Bunlardan birkaç kişi örnek verecek olursak; 

Ruh Mağarası Mumyası

Kuzey Amerika'nın en eski mumyası,  1970 yılında Chester Gorman tarafından keşfedilen Ruh Mağarası mumyasıdır. Mağaradaki oksijenin yetersizliği ve havanın kuru olması doğal mumyalama için uygun bir ortam oluşturmuş ve vücudun uzun yıllar bozulmadan kalmasını sağlamıştı. 

Bir diğeri ise 1940'yılında keşfedilen, 1.500-2.000 yıllık olduğuna inanılan mumya. Ancak 1990'larda radyokarbon tarihlemesi yöntemiyle vücudunun 10.000 yıldan daha eski olduğu ortaya çıktı.

*Radyokarbon tarihlemesi: Arkeolojik buluntularda organik madde içeren nesnelerin yaşını belirlemek için kullanılan yöntem. 

Buzadam Ötzi

Son olarak, 5.300 yıl önce Buzadam Ötzi, 1991'de bir grup turist tarafından İtalyan Alplerinin olduğu bölgede bulundu. Kar ve buz sayesinde vücudu çürümeden korunmuştu.  

Peki ya siz ölümden sonraki hayat için hazırlıklara başladınız mı? 

Sevgiler, Simya ❤

Kaynaklar:

https://www.bbc.co.uk/bitesize/articles/zrcg2sg

https://www.natgeokids.com/uk/discover/history/egypt/how-to-make-a-mummy/

https://arkeofili.com/dogal-mumyalanma-nasil-gerceklesir/

https://arkeofili.com/unutulmus-bir-sanat-mumyalama

https://tr.wikipedia.org/wiki/Kanopik

https://tr.wikipedia.org/wiki/Ra 

Harita Kaynak: https://www.worldhistory.org/image/12990/map-of-ancient-egypt/