 |
| Fotoğraf Kaynak: https://santuarioamorquesalva.org/ |
DÜNYA SADECE İNSANLARA MI AİT?
1944 yılında, The Vegan Society'nin kurucularından Donald Watson'ın tanımıyla veganlık:
"Veganlık hayvanlar alemine dair sömürü ve zulmün tüm biçimlerini dışlamanın ve yaşamı gözetmenin yoludur. Et, balık, kümes hayvanı, yumurta, bal, hayvansal süt ve türevlerini dışlayıp bitkiler aleminin ürünleriyle yaşamak ve tamamen ya da kısmen hayvanlardan üretilen tüm ticari malların alternatiflerini kullanmak şeklinde pratiğe dökülür."
Bilinenin aksine veganlık bir beslenme biçimi değil. Hayvanları öldürmeyi, hayvanlardan elde edilen yiyecek, içecek gibi ürünleri ve yine hayvansal içerik barındıran ve hayvanlar üzerinde test edilen tüm ürünleri kullanmayı reddetmek demek. Hayvanat bahçesi ve hayvanların kullanıldığı eğlence parkalarına gitmemek ve bu sektörü desteklememek demek. İşin özü veganlık bir seçim, beslenme biçimi değil yaşama biçimi diyebiliriz.
Hayvanlar birçok amaç için kullanılıyor.
Bunlardan bazıları:
Bunlardan bazıları:
- Sektördeki birçok marka hayvansal içerikli ürünler üretiyor.
- Cilt bakım ürünleri ve diğer kozmetikler.
- Hijyen ve temizlik ürünleri.
- Giysi, çanta, kemer gibi aksesuarlar.
- Hayvanların özgürlüğünü kısıtlayan eğlence sektörü. Sirk, hayvanat bahçesi, akvaryum gibi hayvanların hapsedildiği alanlar.
- Hayvan Deneyleri
Maddeleri biraz açacak olursak:
HAYVAN DENEYLERİ
- Temizlik, hijyen, cilt bakımı ve makyaj ürünlerinin testinde de yine hayvanlar kullanılıyor.
Ek olarak: Temel biyolojik ve adli tıpla ilgili araştırmalar, eğitimde mesleki bilgi ve becerilerin kazandırılması, insan ve hayvan sağlığının korunması amacıyla yapılan araştırmalar, askeri araştırmalar, ürün kalite ve kontrol gibi birçok alanda hayvanlar üzerinde deneyler yapılıyor. Birden fazla bu işkenceye maruz kalan hayvanlar ya ölüyor ya da öldürülüyor.
Bu konu çok karmaşık ve önemli olduğundan bunun için ayrıca bir yazı hazırlayacağım.
HAYVANSAL İÇERİKLİ ÜRÜNLER
Makyaj malzemeleri, cilt bakım ürünleri ve yaşlanma karşıtı ürünlerin içinde yararlı besin başlığı adı altında ya da kıvam düzenleyici, yoğunlaştırıcı, yumuşatıcı, yapıştırıcı, renklendirici gibi gerekçelerle hayvansal ürün kullanılıyor.
- Salyangoz, Arı sütü, arı poleni, propolis, bal, balmumu, kolejen, süt ve daha fazlası. Konuyla ilgili detaylı bilgiye alttaki linkten ulaşabilirsin.
HAYVANLARIN EĞLENCE SEKTÖRÜNDE KULLANILMASI
Sirk, hayvanat bahçesi, yunus ve aqua parklarında hayvanların özgürlüğünün kısıtlanması ve türlü işkencelere maruz kalmaları.
- Peta verilerine göre hayvanat bahçelerinde hapis olan hayvanlar fazlalık ve mali imkansızlıklar nedeniyle öldürülmekte. Sirklerde ise hayvanlar; çivili sopa, kırbaç, elektroşok çubuğu, kanca gibi aletlerle işkenceye maruz kalıyor. Açlık, susuzlukla cezalandırılıyor ve kafeslere kapatılıyor.
Bu konu hakkında da ayrıca bir yazı hazırlayacağım.
*Peta, türcülüğe ve hayvanların yiyecek, giyecek, eğlence veya araştırma gibi herhangi bir şekilde istismar edilmesine karşı çıkan bir hayvan hakları örgütüdür.
PEKİ VEGAN VE VEJETARYEN ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Vegan ve vejetaryenliği beslenme biçimi ya da yaşama biçimi olarak benimseyenlerin sayısı gün geçtikçe daha da artıyor. Aklında soru işareti olanlar ise bu ikisi arasındaki farkı merak ediyor. İkisinin de ortak noktası et yememek. Peki nasıl oluyor da farklılar? İkisi arasındaki fark ne?
ⓋVeganlık:
- Et türleri, yoğurt, mayonez, peynir altı suyu, peynir, yumurta ve bal gibi hayvanlardan elde edilen besinler tüketilmez.
- Hayvanlardan elde edilen giysi ve aksesuarlar kullanılmaz. (İnci, deri, yün, kürk, kaz tüyü, kuş tüyü vb.)
- Hayvanların kullanıldığı eğlence parklarına, sirklere, aqua parklara gidilmez.
- Hayvanlar üzerinde deney yapılmış ve içeriğinde hayvansal ürün bulunan kozmetik ve temizlik ürünleri kullanılmaz.
Vejetaryenlik:
Vejetaryen beslenme biçimi kendi içinde 6 maddeye ayrılıyor.
Lakto Vejetaryenlik: Et, et ürünleri ve yumurta tüketilmez. Süt ve süt ürünleri tüketilir.
Ovo Vejetaryenlik: Et, et ürünleri, süt ve süt ürünleri tüketilmez. Yumurta tüketilir.
Lakto-Ovo Vejetaryenlik: Et ve et ürünleri tüketilmez. Yumurta, süt ve süt ürünleri tüketilir.
Pesko Vejetaryenlik ( Pesketaryenlik): Kırmızı et ve kanatlı hayvan eti tüketilmez. Deniz ürünleri tüketilir.
Pollo Vejetaryenlik: Kırmızı et ve deniz ürünleri ile bunlardan üretilen ürünler tüketilmez. Kanatlı hayvan eti tüketilir.
Pesko-Pollo Vejetaryenlik: Sadece kırmızı et tüketilmez. Kanatlı hayvan eti ve deniz ürünleri tüketilir.
*Hayvan deneylerine, hayvanlardan elde edilen giysi ve aksesuarlara, eğlence sektörüne karşı birçok vejetaryende tepkilidir.
Üzülen ve mutlu olabilen yani hissedebilen her canlının yaşama hakkı vardır. Bu dünya sadece insanlara ait olmamalı düşüncesindeyim. Sevgilerimle, Simya 💚
ⓋVeganlık ile ilgili bir sonraki yazım yemek ve besinler üzerine olacak.
KAYNAKLAR: